Anamnesis Czas i człowiek w dawnych przedstawieniach dramatycznych
– to roboczy tytuł mojej książki, którą mam na warsztacie. Pewne idee już wygłaszałem, kolejną wersję przedstawia mój referat na konferencji literacko-dydaktycznej w Łodzi:
Â
Teoretyczne kryterium średniowieczności utworów literackich. referat na konferencję „Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej” Łódź, 26-28 października 2005 Porządkowanie obiektów badawczych w humanistyce, a co za tym idzie materiału nauczania w dydaktyce, polega na przyjęciu podziału na okresy historyczne. Zaliczanie utworów do poszczególnych okresów zakłada ustalenie ich chronologii. W ujęciach dydaktycznych i badawczych rozluźniamy podziały okresowe na rzecz ujęć problemowych. Zagadnienie chronologii nie przestaje jednak istnieć, wymaga tylko innego podejścia. Referat zestawia dwa typy kryteriów stosowanych w mediewistyce literackiej. Najpierw wprowadza przykłady późno powstałych utworów o cechach średniowiecznych, po czym skupia się na teoretycznych (literackich i estetycznych) kryteriach oceny ich przynależności do epoki. Â Przykłady, które omawiam poprzedzając je pytaniem: Jaki jest czas akcji tych utworów dramatycznych?
1 In solemne nativitatis festum Nędzny i obdarty ÂŻołdat wracający z bitwy pod Konstantynowem {1648} kłóci się z Gospodarzem, który przygotował zajazd dla Trzech Króli. Przychodzą Józef z Maryją a niegościnnie przyjęci kierują się do szopy. Pasterze kłócą się z powodu podejrzenia o kradzież owcy, potem wysłuchują opowieści o upadku człowieka i przyjściu Mesjasza. Anioł oznajmia narodzenie, pasterze zbierają dary, wędrują do szopy i z oracjami składają podarunki. Następuje adoracja Aniołów (brak tekstu w przedruku Nehringa). Zakończenie wykorzystuje starszy tekst z Dialogus de nativitate domini, BJ 4554. Bibliografia Dramatu Rękopiśmiennego IBL PAN teczka 5L [4] kodeks Kras. 3495 zniszczony; [s. 242-259; wyd. Nehring „Archiv f. Slav.Phil.” 17, 1895:87-128].  2 Mystère reprĂ©sentĂ© Ă Romans Ă la clĂ´ture de la mission de 1698-9, ed. Ulysse Chevalier, Valence: impr. J. CĂ©as, [ca 1887], P. 129-143. [wystawione 4 stycznia 1699]  Abel, „reprĂ©sentĂ© par le fils de M. Dochier, vętu de blanc, en berger chantant” Anioł z banderolą Nova et Vetera Dwunastka dzieci w bieli (symbolizują świętych Starego Testamentu) Izaak i Abraham, Anioł (L’Ange, rĂ©prĂ©sentĂ© par le fils de M. Garnier) – 3 role mówione; Procesja 12 patriarchów, role nieme, Anioł niesie transparent Patriarcharum laudabilis numerus; role grane przez młodych żonatych mężczyzn ze znanych rodzin Procesja Sybill, 12 młodych kobiet w strojach królewskich różnego stylu i oryginalnego kroju; Sybilla Libijska: La Sybille Lybienne avec un habit couleur de rose, parsemĂ© des fleurs or et argent, portant une couronne sur sa tęte, rĂ©prĂ©sentĂ© par Mlle [puste miejsce w scenariuszu]. Św. Jan Chrzciciel („il Ă©tait vętu d’une hermine, et il rĂ©cita les vers suivantes”), Archanioł Gabriel z Maryją – Zwiastowanie („La Vierge rĂ©prĂ©sentĂ© par Mlle Paquier, rĂ©pond:”); Boże Narodzenie, „Bergers et Bergères” grający na fletach i śpiewający kolędy Ofiarowanie w Świątyni (NMP z Symeonem, „rĂ©citèrent les vers suivants:”; „Saint Simeon levant les yeux au ciel, rĂ©prĂ©sentĂ© par le sieur ChambĂ©ry”, 137); Ucieczka do Egiptu; Jezus w Świątyni; Gloriosus Apostolorum Chorus, grany przez 12 młodych mężczyzn z najlepszych rodzin; pełne nazwiska z przydziałem ról; każdy święty ze swym emblematem, , np. Św. Piotr z kluczami), śpiewają 24-linijkowe Credo, z pewnością każdy po dwie linijki. Maria Magdalena płacząca nad Męką Pańską; Aniołki niosące Arma Christi; Jezus po ubiczowaniu; Jezus przed Piłatem; opis umęczonej głowy: Sa face paraissait toute dĂ©figurĂ©e et salie de crachats); 4 Ewangeliści śpiewają Vexilla regis; Droga krzyżowa; młody adwokat gra Chrystusaa, żołnierze, dowódca na koniu; Szymon Cyrenejczyk, Weronika, Trzy Maryje; Planctus (z odpowiedzią Chrystusa, 141).
|